Tản mạn về du lịch Mỹ
Trước khi đi Mỹ mà đọc mẫu chuyện của tác giả Trần Kỳ Trung thì chắc hẳn bạn sẽ có góc nhìn mới hơn về đất nước Mỹ. Câu chuyện sau đây kể về cách làm du lịch của người dân San Antonio tại bang Texas.
Ở nhiều nước, dịch vụ “thỏa mãn nhu cầu đàn ông”, nôm na là phố đèn đỏ phát triển. Không vơ đũa cả nắm, chứ nhiều người đàn ông Việt đi du lịch nước ngoài thường chú ý khoản này, vì nước mình cấm.
Biết tôi đến Mỹ, một ông bạn nói với tôi với giọng hiểu biết, “đây là một trong những điểm nhấn để Mỹ phát triển du lịch, ông nên tìm hiểu” rồi… “Đây là dịch vụ mà ở Mỹ chỗ nào cũng có” Cứ nghe tuyên truyền “ văn hóa đồi trụy”, tưởng tượng, bạn nói, thành ra… nghĩ đến Mỹ ra đường là gặp!!!
Hóa ra đó sự tuyên truyền bậy bạ.
Hôm đến thăm thành phố San Antonio, một thành phố văn hóa của bang Texas. Ở thành phố này có trung tâm mua sắm lớn, lại có những dịch vụ ăn uống sầm uất, ban đêm có những ban nhạc nổi tiếng nước Mỹ đến biểu diễn, có những quán bag sang trọng dành cho người nhiều tiền, cả những rạp hát nhỏ biểu diễn ma quái ngay sát bên đường, mở màn cả ngày lẫn đêm…nhưng tuyệt nhiên, để tìm ra khu ăn chơi như kiểu phố đèn đỏ ở Thái Lan, Sinhgapo… không dễ. Anh bạn thổ địa dẫn đi, nói, chuyện ấy là của muốn đời, có cầu, có cung, nhưng ở thành phố này, anh muốn, sẽ có, tuy vậy buộc phải chi một khoản tiền đắt khủng khiếp… chi bằng anh dùng số tiền ấy đi tìm hiểu những nét đẹp văn hóa có hơn không? Vừa nâng cao nhận thức, vừa hợp túi tiền, lại khỏe khoắn trong người…
Nghe ra cũng có lý, đồng ý cho anh bạn dẫn tham quan thành phố San Antonio bằng thuyền, chiếc thuyền theo con sông đào chở khách du lịch dạo quanh thành phố.Con sông đào bề ngang không rộng, nước trong xanh, hai bên bờ là những vườn hoa, nhưng cây lớn tán xanh, những con đướng lát đá uốn lượn… Cũng tưởng ít người đi vì người Mỹ biết chán thành phố này rồi, nhưng không? Đến chỗ mua vé phải xếp hàng, xuống thuyền cũng phải xếp hàng, chờ đến lượt…
Chiếc thuyền bày trí cho khách ngồi rất gọn, bốn hàng ghế, có mái che, đặc biệt người lái thuyền cũng là người hướng dẫn, nhiệt tình, vui tính, giải đáp tất cả thắc mắc của mọi người. Chiếc thuyền trôi nhẹ trên sông, chui qua những gầm cầu bắc ngang. Đến mỗi địa điểm văn hóa, người lái thuyền dừng lại giới thiệu. Viết đến đây lại nghĩ về Hội An, Hội An có con sông Hoài, nếu nói về cảnh đẹp tự nhiên không thua gì con sông đào này, thậm chí còn hơn. Giá như trên con sông ấy bố trí những chiếc thuyền du lịch, người lái tàu kiêm người hướng dẫn, ngoại ngữ giỏi. Người lái tầu kiêm hướng dẫn ấy đưa khách đi, giới thiệu lịch sử con sông Hoài, những cảnh đẹp ven sông, cảnh sinh hoạt của người dân bản địa không riêng ở Hội An mà ở cả những vùng quê này nằm dọc sông Hoài, Hội An sẽ hấp dẫn thêm khách du lịch.
Bao giờ Hội An mới làm được điều này?
Làm du lịch ở Mỹ, mới thoáng qua, phải thừa nhận, người Mỹ tận dụng hết tất cả những cảnh quan, những vật cảnh do chính họ tạo ra để làm du lịch, nói trắng ra là bằng mọi cách, để lấy tiền người đi du lịch.
Thường bên mình, những trung tâm làm việc của cơ quan nhà nước, ít khi cho nhân dân vào tham quan. Có lẽ sợ “ thế lực thù địch phá hoại”, cũng có thể suy nghĩ “ Chốn công quyền không phải là chốn ăn chơi, tụ tập”… Ở Mỹ thì ngược lại, đến ngay cả tòa nhà trắng, trung tâm quyền lực cao nhất của nước Mỹ, người ta cũng mở cửa cho dân vào tham quan. Đến tham quan tòa thị chính của bang Texas vào ngày chủ nhật ( Chỉ mở cửa ngày chủ nhật) thấy khách tham quan đông vô cùng, khách thỏa mái đi dạo hết tất cả các chỗ làm việc của các quan chức cấp cao. Khách vào chỗ họp của hội đồng liên bang, chụp ảnh thoải mái, được giải đáp những điều khách thắc mắc…Trong tòa thị chính còn có cửa hàng bán lưu niệm, khách tham quan xong có thể ra đây mua vài món quà, có in hình tòa thị chính về tặng bạn bè… Một trung tâm cơ quan công quyền, trở thành một điểm du lịch. Điều này, nhiều lúc tự hỏi, đã biết bao nhiêu ông lãnh đạo nhà nước Việt Nam từ cấp tỉnh đến quốc gia sang thăm, làm việc ở Mỹ, sao không học tập điều này??? Vừa rồi một loạt tỉnh thành ở Việt Nam như Đà Nẵng, Bình Dương, Hà Tĩnh…xây những trung tâm làm việc cho cơ quan công sở rất lớn, chứa cả ngàn người làm việc, nhưng hình như … điều đó chỉ cốt khoe tầm to, hiện đại, uy quyền, người dân đâu có được vào tham quan. Giá như… đây cũng biến thành điểm cho khách vào tham quan, điều này giúp dân hiểu rõ phong cách làm việc của người cán bộ, hơn nữa góp một phần xóa bỏ sự ngăn cách giữa “quan” và dân, hạn chế tệ quan liêu, xa cách dân và biết đâu, nơi bày trí đẹp, hiện đại, có không gian nghĩ ngơi thư giãn vào ngày thứ bảy, chủ nhật, khách tham quan đông, cũng là một nguồn thu nhập đáng kể cho ngân sách của tỉnh, thành phố, tạo thêm công ăn, việc làm cho nhiều người.
Ở thành phố Houston có hai điểm trong những điểm du lịch cần đến đó là vườn Nhật Bản và trung tâm triển lãm Nasa. Với vườn Nhật Bản, có lẽ nhiều người Việt Nam đã biết, phong cảnh từa tựa như một sân vườn Việt Nam, có hồ, có suối, có ngôi nhà nhỏ nép dưới một tám cây rộng, xung quanh là những vườn hoa khoe sắc…Với người Mỹ, hay người châu Âu, có một không gian văn hóa châu Á cũng là điều hay để thư giãn vào ngày thứ bảy, chủ nhật còn người Việt Nam có đến tham quan cũng chưa đến mức độ ngạc nhiên phải nhưng đến trung tâm triển lãm Nasa thì khách mới đến lần đầu phải ngã mũ thán phục.
Ở đây bày trí cố định, vĩnh cửu toàn bộ những thành tựu chinh phục vũ trụ của nước Mỹ. Sự bài trí rất khoa học người xem được trực tiếp nhìn tận nơi những con tàu vũ trụ đồ sộ mà người Mỹ đã từng phóng lên không gian, chiếc máy bay cực lớn chở tàu con thoi, những bộ quần áo, đồ dùng, phòng toa lét…phi công vũ trụ thường dùng trên trạm không gian, thiên thạch, đá mặt trăng…được nhìn tận mắt. Khách đến tham quan còn được vào bên trong của buồng lái tàu con thoi để quan sát, hiểu thêm tính phức tạp khi con tàu này bay hay đáp xuống mặt đất khó như thế nào? Trong một không gian rộng, phải đi bằng xe điện mới hết khu vực cần tham quan làm cho con người tham quan không có cảm giác nhàm chán mà tự hào với trí tuệ con người, đáng với đồng tiền mình bỏ ra.
Ở thành phố Houston còn một bảo tàng triển lãm vĩnh cửu nữa thu hút khách đến tham quan, đặc biệt là các em đó là bảo tàng khủng long và các loại thú có trong thiên nhiên. Ở bảo tàng này trưng bày toàn bộ các loại hình dáng của khủng long từng tồn tại cách đây mấy triệu năm bằng xương hóa thạch của chính loại động vật này. Ngoài hình dáng đủ loại khủng long thông qua hình dáng xương hóa thạch mà người Mỹ tìm được, trong bảo tàng còn trưng bày tất cả các loại thú đã có trên mặt đất, đủ các châu với hình nộm và tiếng động kết hợp hình ảnh 3D, là cho chúng sinh động như thật. Bảo tàng mở cửa tất cả trong ngày, đến tham quan chỉ là ngày thường, thế mà bảo tàng có rất đông khách, đặc biệt là các em vào xem…
Việt Nam mình, tất nhiên không thể làm được bằng người Mỹ vì điều kiện kinh tế còn nghèo, khoa học chưa phát triển, dân tình còn lo miếng ăn hơn đi tham quan… nhưng không phải vì thế mà không thể làm được những cuộc triển lãm vĩnh cửu để cho các thế hệ sau này hiểu cha ông đã sống, làm việc như thế nào?
Mô hình triển lãm vĩnh cửu của Mỹ có thể học tập về ý tưởng.
Giả như ở Việt Nam đã từng kinh qua hai cuộc chiến tranh lớn, tại sao không thể chọn một khu vực rừng núi, hay đồng bằng tương đối rộng tái hiện toàn bộ cuộc sống người dân, quân đội kể cả những dấu tích ( giả) những trận chiến đấu ác liệt …để người xem vào tham quan. Người tham quan có thể trong khu vực này hai, ba ngày trở thành một chị du kích, một anh bộ đội, một người lính cộng hòa, một người dân… trở về lại một thời kỳ lịch sử mà dẫn tộc đã trải qua biết đâu… vừa hấp dẫn người tham quan, học sinh không quên lịch sử, một cơ hội kiếm tiền không tốn kém. Chứ như hiện nay, bảo tàng lịch sử, bảo tàng quân đội, chứng tích chiến tranh ở Việt Nam đã chán về không gian, hẹp, chật chội, đi chỉ chưa đến buổi sáng đã hết. Còn những hiện vật thì “chết” với những dòng chữ giới thiệu khô khan, lặp lại, không gây hứng thú cho người xem… Hay như chúng ta có những không gian tuyệt đẹp của tự nhiên như hồ Ba Bể (Bắc Cạn), rừng Cúc Phương (Ninh Bình), Bạch Mã (Huế)… học tập ý tưởng xây dựng bảo tàng vĩnh của Mỹ, biết những khu vực này thanh bảo tàng tự nhiên, cấm săn bắn, cấm phá rừng một cách tuyệt đối, thả thú rừng vào núi, thả cá xuống hồ, xây dựng những ngôi nhà lá đơn sơ trong rừng cho khách thuê ở, cùng sinh hoạt với người bảo vệ rừng, cùng đi quan sát nơi thú ở , hòa mình vào thiên nhiên…Tác dụng giáo dục cực lớn, nhất là thế hệ trẻ.
Mới đến nước Mỹ, tham quan chưa nhiều, mà ngẫm ra được bao nhiêu bài học, nhất là làm du lịch. Tiếc một điều mình chỉ là thằng dân thường, biết là biết thế thôi, chứ có đề đạt ý kiến, ai người ta đọc, ai người ta nghe. Đến ngay như chuyện bán vé cho khách du lịch, ở Mỹ vào tham quan một di tích nào đó, dù tự nhiên hay bảo tàng, khách Mỹ và khách không phải người Mỹ chỉ một giá, đối xử rất công bằng thu hút người đến, thì ở Việt Nam làm ngược lại… Đài, báo, ti vi… phê phán không biết bao nhiêu lần, mà có sửa chữa đâu, huống hồ là ý tưởng bảo tàng vĩnh cửu.
Ở Việt Nam, tin đi, còn lâu!
Thái An
Dẫn theo Trần Kỳ Trung
